بازی شطرنج حدود سال 600 میلادی در هند توسعه یافت اگرچه مخترع این بازی تاکنون مشخص نشده است ، اما شنیده ها و تاریخ اینگونه عنوان کرده است که حاکم امپراطوری گوپتا در هند از دانشمندان خواست که بازی ای اختراع کنند تا فرزندانش جنگ آوری را آموزش ببینند تا از آنها ژنرال های قدرتمند بسازد .
طبق درخواست وی، بازی بنام Chatarunga به زبان سانسکریت و به معنای “چهار بخش” ساخته شد. این چهار بخش شامل پیاده نظام، سواره نظام، فیل و ارابه بود. که امروزه به آن ها سرباز، رخ، فیل و اسب می گوییم.
طبق شاهنامه مردم ایران در دوره ساسانیان توسط راجا هند با شطرنج آشنا شدند.
فرهنگ ایران در پیشرفت بازی شطرنج تاثیر بسزایی داشت و نام آن را از Chatarunga به چطرنگ تغییر دادند.
بعد از سالیان طولانی با حمله اعراب به ایران ، نام این بازی به شطرنج تغییر پیدا کرد.
در این بازی اگر به شاه حمله میشد و شاه راه فراری نداشت ، عبارت شاه مات را میگفتند که بعد ها در کل جهان استفاده میشد.
در سال 1000 میلادی این بازی در کل اروپا فراگیر شد و یکی از بازی هایی است که به جز تغییر نام ها و ترجمه ها ، قوانین بازی در آن از ابتدا ثابت و همواره از کشور هند پیروی کرده است.
سالها بعد اولین تورنمنت شطرنج در سال 1851 در لندن برگزار شد و مسابقات قهرمانی جهان نیز در سال 1886 انجام شد که آن را به یک ورزش حرفه ای تبدیل کرد.
به مدت 27 سال قهرمانی این ورزش حرفه ای در اختیار ریاضیدان آلمانی امانوئل لاسکر بود که رکورد طولانی ترین دوره قهرمانی را دارد.
کمترین حرکت برای کیش و مات حریف در این بازی 2 حرکت است و 8 حالت مختلف را دارد و 355 روش برای مات در 3 حرکت وجود دارد.
تعداد بازی های منحصر به فرد شطرنج بسیار بیشتر از تعداد الکترون های جهان است . تعداد الکترون ها حدود 10 به توان 79 تخمین زده می شود در حالی که تعداد بازی های منحصر به فرد شطرنج 10 به توان 120 است.
طولانی ترین بازی شطرنج از نظر تئوریک 5994 حرکت را میتواند داشته باشد.
تعداد حالت هایی که اسب می تواند در صفحه شطرنج قرار گیرد بیش از 122 میلیون است.
